Aflevering 7-8

Een verbastering van de wervingstekst zoals deze jaren geleden gebruikt werd door omroeporganisatie Veronica. Een tekst die volgens mij ook zeker weergeeft hoe wij als brandweerorganisatie de afgelopen jaren het grote publiek proberen te bereiken. We gaan naar onze ‘klanten’ toe! In mijn onmiddellijke omgeving zie ik projecten die als het gaat om (Brand)veilig leven nadrukkelijk de toegevoegde waarde van de brandweer weerspiegelen.

In het kader van de brandpreventieweek is Veiligheidsregio Limburg-Noord in 2013 gestart met het project De Ambassadeurs. Medewerkers van thuiszorginstellingen krijgen een brandveiligheidstraining waarmee zij bij cliënten brandonveilige situaties kunnen signaleren en adviseren over hoe het veiliger kan. Na een jaar is het programma geëvalueerd en aangescherpt tot De Ambassadeurs 4.0. In de training is onder andere aandacht voor rollenspellen en gesprekstechniek en wordt getoetst of de kennis bij de ambassadeurs is blijven hangen.

De veiligheidsregio’s Limburg-Noord en Zuid-Limburg doen samen onderzoek naar duurzame gedragsverandering. Waarom handelen mensen brand(on)veilig? En wat hebben ze nodig om het gedrag te veranderen? ‘Alleen algemene voorlichting is daarvoor vaak niet genoeg’, stelt Angélique van de Kar, programmamanager Brandveilig Leven van Veiligheidsregio Limburg-Noord. ‘Met ons onderzoek willen we deze vragen beantwoorden, zodat we Brandveilig Leven effectiever en duurzamer kunnen maken.’

Brancheorganisatie Brandveilig Bouwen Nederland (BBN) zet zich al bijna 25 jaar in voor het verbeteren van brandveiligheid. Hiervoor werkt BBN samen met verschillende partijen, waaronder Brandweer Nederland. De leden, voornamelijk leveranciers van brandveilige producten, ontwikkelen allerlei middelen. Zo werd dit voorjaar een gedragscode gepresenteerd. Hierin beloven de BBN-leden dat zij hun verantwoordelijkheid nemen bij het brandveiliger maken van Nederland.

Verhalen vertellen. Of liever gezegd, verhalen láten vertellen door repressieve brandweerlieden over hun mooie en effectieve ervaringen op het gebied van Brandveilig Leven. Dat werkt. Verhalen die recht uit het hart komen van zowel beroeps als vrijwilligers. Verhalen van hen die zich naast incidentbestrijding inzetten voor risicobeheersing. ‘Al deze talenten willen we een podium geven zodat zij collega’s inspireren zich ook in te zetten voor Brandveilig Leven’, aldus Paul van Dooren, landelijk

De aandacht voor de eigen verantwoordelijkheid van de burger in Brandveilig Leven is goed, maar in feite niks nieuws, zegt brandweerhistoricus Gerard Koppers. ‘Vijf eeuwen geleden waren de burgers veel brandbewuster dan nu. Op dat niveau moeten we zien terug te komen.’

Wat is de mening van het veld en van externe organisaties zoals de Nederlandse Brandwonden Stichting en Aedes, de vereniging van woningcorporaties, over Brandveilig Leven? Is de brandweer de enige aangewezen partij om te zorgen voor meer kennis over brandveiligheid?

Veiligheidsregio Fryslân is één van de veiligheidsregio’s die actief inzet op het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Met dit keurmerk gaat de brandweer samen met gemeenten, politie, ambulance en ondernemers actief aan de slag om met concrete maatregelen de veiligheid te verbeteren. Het is een continu traject waarbij veiligheid hoog op de agenda staat.

De brandweer in het Limburgse Herten werd eind mei gealarmeerd voor een wel erg bijzondere inzet. Een teckel van zes maanden was tijdens een zwempartij vast komen te zitten in de uitlaat van een boot.

Welke incidenten doen zich in de regio voor? Wat zijn de risicowijken? En wat is vaak de brandoorzaak? De antwoorden op deze vragen helpen bij het gerichter inzetten van de activiteiten van Brandveilig Leven. Brandweer Twente is met het project de Informatie Gestuurde Brandweer bezig om op een slimme manier informatiesystemen te koppelen, zodat de antwoorden op die vragen inzichtelijk kunnen worden gemaakt.

Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland is samen met Veiligheidsregio IJsselland gestart met een pilot waarbij ze met interactieve video’s het gedrag van burgers inzichtelijk maken. In de video’s worden scenario’s getoond en krijgt de kijker vragen over het eigen gedrag voorgeschoteld. Aan de hand van de antwoorden die ze geven krijgen ze een verhaallijn te zien en wordt het gevolg van het eigen handelen inzichtelijk gemaakt.

‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.’ Dat geldt ook voor brandveiligheid. Op dit moment wordt gewerkt aan een landelijke leerlijn Brandveilig Leven. Alle initiatieven die in de verschillende regio’s lopen, worden gebundeld en tegen het licht gehouden. Wat zijn de sterke punten en wat kan worden toegepast in de leerlijn? Daarnaast moet er eenzelfde visie komen over het onderwijs. Na de zomer steken meerdere regio’s de koppen bij elkaar.

Twee volle congresdagen, negentien presentaties en aanwezigen uit acht verschillende landen. Het eerste Europese congres over natuurbranden staat volop in het teken van internationaal leren van elkaar en het uitwisselen van ervaringen. Aanleiding is de ontzettend grote natuurbrand in Griekenland in 2007 en de lessen die daar zowel repressief als preventief van zijn geleerd. Bij deze brand is 68 duizend hectare in vlammen opgegaan en zijn 26 personen, waaronder drie brandweerlieden om het leven

Met de publicatie van NEN606 is er sinds half juni een nieuwe norm voor brandveiligheid van grote compartimenten. De norm is een directe en integrale vertaling van het reken- en beslismodel Beheersbaarheid van Brand van het ministerie van Binnenlandse Zaken uit 2007 en de Handreiking grote brandcompartimenten van het toenmalige ministerie van VROM uit datzelfde jaar.

Geen nood bij brand is in 2009 gestart in Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden. In de afgelopen jaren is het project verder uitgebreid, verbeterd en wordt het landelijk geïmplementeerd. De succesfactor? ‘We leggen zorginstellingen geen regels op, maar kijken samen of we vanuit de risico’s, de brandveiligheid kunnen verbeteren’, vertelt projectleider Wim Verboom uit Gelderland-Midden. ‘Het adviseren vanuit een risicogerichte aanpak vraagt veel vakkennis. Je moet onder andere weten

Om de impact van een bezoek door basisschoolleerlingen uit de groepen zeven en acht aan de Risk Factory te vergroten, heeft Brandweer Twente een serious game ontwikkeld. Van aspirant hero kunnen leerlingen zich ontwikkelen tot super safety hero. Hiermee wil Brandweer Twente de kinderen echte veiligheidsambassadeurs laten worden. En het biedt de mogelijkheid om de effecten van zowel de game als het bezoek aan de Risk Factory te onderzoeken.

Binnen tien minuten na de automatische brandmelding bij Xycarb Ceramics op 4 juni doet zich een rookgasexplosie op de eerste verdieping voor. De brand is dan al doorgeslagen naar het naastgelegen compartiment. Ingezette brandweerlieden moeten alle zeilen bijzetten om te voorkomen dat de brand doorslaat naar een ander naastgelegen brandcompartiment waar onder andere gevaarlijke stoffen staan opgeslagen. Als dit gebeurt, is de kans groot dat ook een tank met vijfentwintig kuub vloeibare waterstof

In opdracht van Brandweer Fryslân werkten afgelopen studiejaar 230 studenten in acht groepen aan een brandveiligheidscampagne voor studenten. Doe jij het veilig? is de titel van de winnende campagne. Dit idee is verder uitgewerkt en de campagne wordt komend studiejaar gelanceerd.

De vakantie staat voor velen weer voor de deur. Of u nu geniet van een citytrip, de bergen in trekt of geniet van een welverdiende strandvakantie en met een cocktail op het strand kijkt naar de ondergaande zon, neem in ieder geval uw fototoestel mee. Ook dit jaar publiceren we in het septembernummer weer de leukste vakantiebrandweerfoto’s uit het buitenland.

Gebiedsgerichte opkomsttijden, verplichte rookmelders voor alle woningen en brandveiligheidseisen voor meubilair. Dat zijn de belangrijkste uitkomsten van het project RemBrand, dat in breed perspectief brandveiligheid in woningen onder de loep nam. In het septembernummer van Brand&Brandweer volgt een uitgebreid artikel over dit ondewerp.

De voorlichtingscampagne 3 minuten is niks van Veiligheidsregio Groningen trekt zowel regionaal als landelijk veel aandacht. De campagne loopt nu acht maanden. ‘We zien dat de boodschap wordt opgepakt. Half mei waren we onder andere te gast bij het NPO1 radioprogramma Dit is de nacht’, vertelt Coen Vaarkamp, vakspecialist Brandveilig Leven & Toezicht van Brandweer Groningen.

Met de juiste training en middelen kunnen verstandelijk beperkten elkaar goed voorlichten. Tot die conclusie is Brandweer Rotterdam-Rijnmond gekomen met een project dat ze samen met zorginstelling Pameijer hebben opgezet. ‘Verstandelijk beperkten communiceren makkelijker met elkaar dan wanneer wij met ze communiceren. Daardoor is het rendement hoger’, vertelt Paul Verburg van Brandweer Rotterdam-Rijnmond.

De waterleidingsprinkler heeft de Innovatieprijs Brandveilig-heid 2015 gewonnen. De woonhuissprinkler heeft genoeg aan standaard leidingdruk en volumestroom en kan dus eenvoudig worden aangesloten op de waterleiding in woonhuizen.

De brandweer en politie in Engeland hadden eind juni een wel erg zware klus. De dikste man van het land was overleden en moest uit zijn huis worden getakeld. De man woog 413 kilo.

Sinds met Brandweer over morgen in 2010 een nieuwe toekomstvisie is neergezet, is brandpreventie steeds hoger op de brandweeragenda komen te staan. Dat stelt Hilda Raasing, portefeuillehouder Brandveilig Leven van de Raad van Brandweercommandanten. Na vijf jaar maakt zij de balans op. Ze concludeert ook: ‘Brandveilig Leven is niet langer alleen feestje van de risicobeheersing. Ook veel repressieve brandweerlieden vinden het leuk hun kennis en ervaring met de burger te delen.’

Met het programma Brandveilig Werken wil de bedrijfsbrandweer van Tata Steel IJmuiden alle ruim negenduizend medewerkers brandveilig laten werken. Dit geldt ook voor de duizenden aannemers die bij het bedrijf onderhoudswerkzaamheden uitvoeren. Een inmense klus waarvoor het bedrijf veertien verbeterstrategieën heeft opgesteld. Of het geld kost? ‘Nee, met dit programma voorkomen we brand en dus schade. Dat bespaart het bedrijf veel geld’, vertelt Chris van Amersfoort, commandant bedrijfsbrandweer

Om gerichter voorlichting te kunnen geven is Brandweer Twente in 2014 gestart met het nabellen van alle woningbrand en het onderzoeken van iedere vijfde woningbrand. Met informatie die in dit project wordt opgedaan, hoopt Brandweer Twente trends te ontdekken, zodat de voorlichting daar op kan worden afgestemd. Het project is inmiddels uitgebreid naar de andere regio’s binnen Oost 5; IJsselland, Noord- en Oost Gelderland, Gelderland-Midden en Gelderland-Zuid.

De Wetenschappelijke Raad Brandweer (WRB) heeft de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar gedragsbeïnvloeding op het gebied van brandveiligheid. Wanneer is een voorlichtings-activiteit effectief? En hoe kunnen initiatieven nog effectiever worden opgezet? De conclusie is er nog niet, maar onderzoeker Marnix Eysink Smeets licht alvast een klein tipje van de sluier. Hij is lector Public Reassurance bij hogeschool In Holland en is binnen de WRB verantwoordelijk voor de onderzoeken op het gebied van

Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond is sinds vorig jaar bezig Brandveilig Leven om te zetten in Veilig Leven. ‘We zitten samen met AmbulanceZorg Rotterdam-Rijnmond in de veiligheidsregio, dan is het toch gek dat we in de voorlichting alleen concentreren op brand en het voorkomen ervan en daarbij de medische kant volledig negeren’, zo begint Jos de Graaf regionaal teamleider Veilig Leven van Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. Vanuit dat idee gaat hij aan de slag om beide bloedgroepen bij elkaar te brengen.