Aflevering 1-2

De Brandweeracademie heeft halverwege vorig jaar samen met de Programmaraad Incidentbestrijding van Brandweer Nederland een set van vijf basisprincipes van brandbestrijding vastgesteld. Wat zijn deze basisprincipes? En hoe maken ze het werk veiliger en efficiënter? In deze nieuwe rubriek gaan we de komende edities steeds in op één van de basisprincipes. In dit eerste nummer van het jaar starten we met het principe Neem meer tijd (stop en denk na).

Brandweer Amsterdam-Amstelland heeft 16 januari auto's gewassen om geld in te zamelen voor de Australische brandweercollega's. Voor een symbolisch bedrag van 7,50 euro (of meer) konden mensen hun auto laten wassen bij de kazernes Amstelveen, Willem, Hendrik, Osdorp, Victor, Diemen en Duivendrecht. Het gehele bedrag gaat naar de brandweerlieden in Australië die al wekenlang, zonder dat ze daarvoor betaald krijgen, de bosbranden bestrijden.

‘Ik ken jou ergens van.’ Het klinkt voor velen als een slechte openingszin in de kroeg. De brandweerlieden die te zien zijn in de serie Als de brandweer van SBS6 horen deze zin, sinds het programma op tv is, regelmatig. ‘In de supermarkt word ik soms herkend’, vertelt Ron Spek, wachtcommandant van de kazerne Mijnsherenlaan uit Rotterdam. De A-ploeg van deze kazerne is een van de ploegen die in het programma tijdens hun dagelijkse werkzaamheden worden gevolgd.

De monumentale molen, het aangezicht van Bovenkarspel, vat op oudejaarsavond vlam. Het riet waarmee de constructie is omkleed, zorgt er in eerste instantie voor dat de brand lastig te blussen is. Toch weten de ingezette brandweerlieden, mede door de kennis die ze tijdens eerdere oefeningen en bezoeken aan de molen hebben opgedaan, de constructie te redden.

Van de Redactie

Uit eerder onderzoek naar de rechtspositie van brandweervrijwilligers is gebleken dat het huidige stelsel niet kan worden behouden, omdat vrijwilligers dezelfde werkzaamheden uitvoeren als beroeps. Volgens de Europese richtlijn voor deeltijdwerk moeten brandweervrijwilligers daarom worden gezien als deeltijdwerkers. Hoe kan vrijwilligheid toch worden behouden? Een denktank onder leiding van Wouter Kolff, portefeuillehouder Brandweer binnen het Veiligheidsberaad, heeft zich over die vraag gebogen. De oplossing: zorg voor een fundamenteel onderscheid tussen vrijwilligers en beroepsmedewerkers.

Als onderdeel van het actieplan Brandveilige veestallen heeft Brandweer Nederland een folder uitgebracht met praktische tips om stallen brandveiliger te maken. Ook is informatie opgenomen over wat te doen als toch brand uitbreekt. De folder kan worden gebruikt bij de voorlichtingsbijeenkomsten die de brandweer samen met LTO geeft of wanneer op aanvraag voorlichting wordt gegeven aan bijvoorbeeld studieclubs of agrarische jongerenverenigingen.

Een explosie in een grillroom in Coevorden doet 7 december één pand instorten. Al snel is bekend dat een jongen onder het puin bekneld is geraakt. Lange tijd proberen de lokale eenheden de jongen onder de brokstukken vandaan te halen. Ze komen een heel eind, maar als niet meer met zekerheid te zeggen is dat de hoop puin stabiel is, wordt de hulp van het Specialisme Technische Hulpverlening (STH) ingeroepen. Door een goede samenwerking van lokale eenheden en het STH wordt de jongen uiteindelijk gered.

Om te komen tot slimme registratie hebben de veiligheids­regio’s Drenthe, Midden- en West Brabant, Zaanstreek-Waterland, Rotterdam-Rijnmond en Kennemerland samen met het IFV een hackathon personeelsgegevens georganiseerd. Zij bespraken onder andere welke definities de regio’s hanteren en welke overeenkomsten en verschillen er zijn. Tijdens de bijeenkomst bleek dat de verschillen overbrugbaar zijn, zodat deze op termijn ook kunnen worden vergeleken.

Hoe kun je theorie leuker maken? Jeugdbrandweer Nederland liet het bordspel Incident meester ontwikkelen, zodat jongeren kennis over de brandweer op een spelende manier eigen kunnen maken. De 156 jeugdbrandweerkorpsen hebben onlangs allemaal twee exemplaren van Incident meester gekregen. Het bordspel prikkelt en activeert volgens Marcel Jonkman van Jeugdbrandweer Nederland. ‘En het zorgt voor interactie onderling.’

Jaarlijks organiseert Brandweer Nederland samen met de Nederlandse Brandwonden Stichting in februari een campagne om de bewustwording rondom de gevaren van koolmonoxide te vergroten en het plaatsen van CO-melders onder de aandacht te brengen. Dat is hard nodig. Koolmonoxide is een sluipmoordenaar en die kan zowel bewoners als hulpverleners flink verrassen. Dat blijkt ook uit een inzet van ambulanceverpleegkundige Hanneke ter Beek en haar collega. Uit het niets worden ze verrast.

In de periode van 2016 tot en met 2018 waren er 1039 incidenten met een grootschalig brandweeroptreden. Dat zijn gemiddeld 266 grootschalige inzetten per jaar. In bijna alle gevallen gaat dit om brandbestrijding. Het aantal incidenten per jaar was stabiel, met uitzondering van een piek in het aantal natuurbranden in de droge zomer van 2018. Door het onderzoek ontstaat een duidelijk beeld over het grootschalig optreden.

Om ouderen langer veilig zelfstandig thuis te kunnen laten wonen, heeft Brandweer Noord-Holland Noord samen met GGD Hollands Noorden en het Rode Kruis de website Woongemak is kinderspel gelanceerd. Op deze website staan praktische instructiefilms en tips die een woning veiliger kunnen maken.

Bij de publicatie van NEN 6079 ‘Brandveiligheid van grote brandcompartimenten – Risicobenadering’ is in 2016 aangegeven dat deze na 1 januari 2020 voor nieuw te bouwen, of geheel te vernieuwen gebouwen, niet langer mag worden gebruikt. Deze duur wordt verlengd tot het moment dat de herziene norm is gepubliceerd. In 2018 is begonnen met de herziening van de NEN 6079 + C1:2016. Deze wordt naar verwachting begin 2021 afgerond.

Al sinds de invoering van het Periodiek Preventief Medisch Onderzoek (PPMO) in 2014 is er discussie over de Stairmaster. Ook uit de evaluatie in 2017 is gebleken dat er haken en ogen zitten aan de test. Vanaf dat moment is gezocht naar een andere manier waarop de energetische piekbelasting bij brandweerlieden in kaart kan worden gebracht. Die is er nu. Aan het begin van dit jaar is een pilot gestart waarbij in vier regio’s de traplooptest op de Stairmaster wordt vervangen door een steptest. Wat verandert er precies?

Een eerste inventarisatie van Brandweer Nederland onder de 25 regio’s laat een lichte stijging zien van het aantal incidenten tijdens oud en nieuw. Er is daarbij sprake van grote regionale verschillen. In veertien regio’s bleef het aantal incidenten gelijk of nam het af. Elf regio’s kennen een toename van het aantal incidenten. Dit jaar vond iets meer dan de helft van de meldingen plaats in de vier grote regio’s Rotterdam-Rijnmond, Utrecht, Haaglanden en Amsterdam-Amstelland. Ook is tijdens deze jaarwisseling weer sprake geweest van geweld tegen brandweerlieden.

Het grootste internationale sportevenement voor hulpverleners, de World Police & Fire Games, komt volgend jaar naar Nederland. Actieve en gepensioneerde leden van brandweer, politie, douane en Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) beoefenen tien dagen lang meer dan zestig sporten. Een unieke gebeurtenis. Bijzonder is dat ook brandweervrijwilligers kunnen meedoen. Het stimuleren van sport en verbroedering zijn de belangrijkste doelstellingen.

‘Bizar’, zo omschrijft bevelvoerder Jos van der Kooij uit Akkrum zijn oudejaarsavond. Met oud en nieuw organiseert de kazerne in het Friese dorp ieder jaar aan het einde van de middag een feestelijke bijeenkomst voor collega’s en hun gezin. Op 31 december gaat die bijeenkomst naadloos over in een inzet bij een grote kettingbotsing op de snelweg. Door plotselinge zeer dichte mist zijn zo’n veertig voertuigen op elkaar geklapt.