Aflevering 1

Redactioneel

In ruim tien jaar heeft brandonderzoek zich doorontwikkeld tot een volwaardig onderdeel binnen de brandweer. In totaal werken in Nederland 97 brandonderzoekers verspreid over 24 regio’s. Zij hebben ruim twaalfhonderd onderzoeken gedaan. Toch zijn er verschillen tussen de regio’s in hoe zij brandonderzoek hebben georganiseerd. Rotterdam, Noord-Nederland, Brabant-Noord en Zuid-Limburg geven een kijkje in de keuken. Ymko Attema, voorzitter van de vakgroep brandonderzoek van Brandweer Nederland is tevreden met wat er in de afgelopen tien jaar is bereikt, maar heeft ook plannen om het verder door te ontwikkelen.

Dat mestgassen gevaarlijk zijn, is bekend. Vijf jaar geleden kwamen in Friesland drie mannen om het leven bij een ongeluk in een mestsilo in Makkinga. ‘Gelukkig zijn er binnen de brandweer nog geen slachtoffers gevallen. Om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op het gevaar van mestincidenten, richten we specialistische mestteams in’, vertelt projectleider Wim van der Veen van Brandweer Fryslân. De teams krijgen de beschikking over speciaal materieel en worden opgeleid voor het handelen bij mestincidenten.

Actueel

Na enkele jaren waarin het aantal incidenten tijdens de jaarwisseling afnam, was er deze jaarwisseling sprake van een grote, negatieve piek. Niet alleen het aantal meldingen en incidenten steeg fors, met 21 procent, er waren ook veel gevallen van agressie tegen hulp­verleners. Uit cijfers van Brandweer Nederland blijkt dat twaalf keer aangifte is gedaan door brandweerlieden. ‘Daarnaast zijn er brandweerlieden die geen aangifte durven te doen’, stelt Martin Evers, plaatsvervangend commandant van Brandweer Haaglanden. ‘Het aantal daadwerkelijke gevallen van agressie ligt dus hoger.’

Hoe treed je effectief op bij incidenten waarbij asbest vrijkomt? En waar moet je rekening mee houden? In de nieuwe Handreiking Aanpak Asbestincidenten zijn de veranderingen in wet- en regelgeving verwerkt en zijn ontwikkelingen van organisaties die betrokken kunnen zijn bij de asbestincidenten meegenomen. Daarnaast zijn de conclusies uit eerdere evaluaties van asbestincidenten in de handreiking verwerkt. Een belangrijk aspect daarbij is tijdige en zorgvuldige communicatie.

Ieder jaar overlijden vijfduizend Europeanen door een woningbrand. Hoog tijd om meer kennis over de oorzaken te verzamelen. Met het onderzoek Fatal residential fires in Europe van de European Fire Safety Alliance (EuroFSA) en de Brandweeracademie is een eerste stap gezet. De analyse bevestigt het bestaande beeld van fatale woningbranden in Nederland, zo zijn ouderen het vaakst slachtoffer van brand. De komende jaren wordt het onderzoek uitgebreid en verfijnd, zodat de landen onderling meer van elkaar kunnen leren over de kansen, omstandigheden en gevolgen van woningbranden.

Actueel

Actueel

Actueel

Actueel

Brandoverslag voorkomen is niet nieuw. Toch was weinig bekend over de manieren waarop dit op de meest effectieve manier kan worden gedaan. De Brandweeracademie van het IFV komt nu met advies, op basis van literatuuronderzoek dat is gedaan. Daaruit blijkt dat een naastgelegen pand nathouden effectiever is dan het plaatsen van een waterscherm tussen de gebouwen. Daarnaast biedt het rapport Brandoverslag. Handelingsperspectief en literatuur­onderzoek een vuistregel waarmee makkelijk kan worden ingeschat of er kans bestaat dat de brand overslaat.

Actueel

Actueel

Voorrangsvoertuigen zijn in 2016 en 2017 148 keer betrokken geweest bij een ongeval. De twee belangrijkste ongevalstypen zijn: het rijden door rood licht door een voorrangsvoertuig en het niet opletten of onverwacht gedrag van andere weggebruikers. Het aantal ongevallen lijkt fors hoger dan in 2014 en 2015, toen in totaal 107 incidenten werden geregistreerd. Toch is dat niet zo te zeggen, laat projectleider Rijk van den Dikkenberg van het IFV weten. ‘Het hogere aantal komt met name door een verbeterde zoekslag in de database van de politie.’

Als op donderdagavond 3 januari brand uitbreekt in het centrum van Winschoten is de kans op branduitbreiding lange tijd groot. De gebouwen staan dicht op elkaar en zijn op en in elkaar om gebouwd. Daarnaast is in de panden veel hout aanwezig wat zorgt voor een hoge vuurlast. Doordat de eerste eenheden snel opschalen en direct inzetten op een stoplijn weten ze de brand uiteindelijk beperkt te houden tot twee panden.

Zie je bij een incident met een tankwagen aan de zijkant de belettering ‘nur für lebensmittel’, of in het Nederlands ‘alleen voor levensmiddelen’, pas dan op. ‘De belettering doet al snel denken aan stoffen die bij incidenten geen kwaad kunnen, maar wij vervoeren bijvoorbeeld ook ethanol, fosforzuur en alcohol. Het zijn onderdelen van levensmiddelen’, aldus Jos Baltes, bedrijfsleider bij Albert Keijzer in Zaandam.

Het Steunpunt Brandweer is sinds juli 2016 operationeel. Vooraf was al afgesproken dat na twee jaar een evaluatie zou volgen. De cijfers zijn inmiddels bekend. In de eerste twee jaar zijn 64 hulptrajecten gestart en zijn 247 hulp- of informatievragen beantwoord. In hoeverre is dit wat er vooraf van is verwacht? Portefeuillehouder Fred Heerink van de Raad van Brandweercommandanten en maatschappelijk werker Marjolein te Mebel blikken terug en vooruit, want het Steunpunt Brandweer gaat in ieder geval nog twee jaar langer door.

Actueel

De brandweer is een organisatie van stoere, macho mannen. Dat beeld heeft Roy Vlogman als hij in 2011 op een braderie in Vorden wordt aangesproken tijdens een wervingsactie van de brandweer. ‘Ik wist niet of ik daar tussen paste. Op dat moment wisten ze al dat ik op mannen val. Toch dacht ik er wel even over na. Wordt dat wel geaccepteerd? Kan ik zijn wie ik ben?’ Vlogman besluit het onderwerp ter sprake te brengen en vrijwilliger bij de brandweer te worden. Hoewel zijn homoseksualiteit wordt geaccepteerd, zijn er ook weleens opmerkingen en grapjes gemaakt.